Ayçiçeğinde ekim derinliği, bitki sıklığı ve tohum miktarı ne kadar olmalıdır
Something went wrong. Please try again later...
Ayçiçeğinde hasat esnasında alınacak yüksek verim, ekim sıklığına, ekim derinliğine, dekarda yeteri düzeyde bulunacak bitki populasyonuna (dekarda bitki sayısı) ve topraktan aynı anda düzgün çıkışa bağlıdır.
Ayçiçeği ekiminde hassas havalı mibzerler kullanılmaktadır. Bu tip havalı ekim mibzerlerinde sıra arası, sıra üzeri ve ekim derinliği kolaylıkla ayarlanabilmektedir ve 1 dekarda atılmak istenen tohum miktarı net olarak ayarlanabilmektedir. Böylelikle yeksenak bir şekilde ve aynı anda bir çıkış elde edilebilmektedir.
Ayçiçeği ekiminde sıra arası mesafe genellikle 70 cm’dir. Bazı bölgelerde çiftçiler sıra arası mesafeyi 45 cm veya 55 cm’ye düşürebilmektedir. Hassas havalı mibzerlerde genellikle 4 ünite bulunmaktadır. Yani aynı anda 4 sıra ekilebilmektedir. Son yıllarda çiftçiler ünite sayısını 6’ya çıkartmaktadırlar. Böylelikle aynı anda 6 sıra ekimi yapılarak zaman ve mazot tasarrufu da sağlanmış olmaktadır.
Sıra üzeri mesafe; toprak yapısına, o bölgenin iklim şartlarına, sulama yapılıp yapılmayacağına ve en önemlisi de ekilecek çeşidin özelliklerine göre değişkenlik göstermektedir. Kurak ve az nemli topraklarda sıra üzeri mesafe 28-30 cm, verimli ve kepir tabir edilen iyi toprak tiplerinde 25-28 cm, sulanan topraklarda ise 25 cm’den daha sık mesafe olabilir. Üreticilerin ekim yaparken sıra üzeri mesafeyi iyi ayarlaması gerekmektedir. Mibzer ayarı iyi yapılmadığı takdirde tohumlar tohum yatağına 2’şer yada 3’er düşebilir.
1 dekardaki bitki sayısı (adet / dekar)
Sıra Üzeri Mesafe cm. |
Sıra Arası Mesafe cm. |
||
65 |
70 |
75 |
|
20 |
7.692 |
7.143 |
6.667 |
21 |
7.326 |
6.803 |
6.349 |
22 |
6.993 |
6.494 |
6.061 |
23 |
6.689 |
6.211 |
5.797 |
24 |
6.410 |
5.952 |
5.556 |
25 |
6.154 |
5.714 |
5.333 |
26 |
5.917 |
5.495 |
5.128 |
27 |
5.698 |
5.291 |
4.938 |
28 |
5.495 |
5.102 |
4.762 |
29 |
5.305 |
4.926 |
4.598 |
30 |
5.128 |
4.762 |
4.444 |
Dekara atılan tohum miktarı tohum iriliği ile de yakından ilgilidir. Verimin anahtarı olan dekardaki bitki sayısı ancak düzgün ayarlanmış bir ekim mibzeri ile mümkün olabilmektedir. İri ayçiçeği tohumları dekara atılacak tohum miktarını arttırmaktadır; küçük tohumlar ise dekara atılacak tohum miktarını azaltmaktadır. Bu durum kg üzerinden satılan torbalar için geçerlidir. Tüm tohum torbalarımız 150.000 adet tohum içermektedir. Böylelikle 1 torba tohumun ekeceği alan değişmemektedir.
Çeşit ve toprak koşullarına göre yüksek verim alabilmek için bir dekar alanda istenen bitki sayısı değişebilmektedir. Artık Türkiye’de ayçiçek ekimi yapılan bölgelerde ürüne fiyat verilirken yağ oranı da dikkate alınmaktadır. Trakya Bölgesi, Güney Marmara Bölgesi, Adapazarı ve Konya bölgelerinde ayçiçek ürününe yağ oranı farkından dolayı fiyat verilmektedir. Çeşitin yağ oranı yüksek ise üreticiler daha çok gelir elde etmektedir. Karadeniz ve Çukurova Bölgelerin’de ayçiçek ürününde yağ oranına göre fiyat uygulaması henüz yoktur.
Sık ekimlerde çeşit standart tabla yapabilmekte, büyük tabla yapamamaktadır. Taneler ince kabuklu olmaktadır. Neticede sık ekim ayçiçeklerinin yağ oranında artışa pozitif etki yapmaktadır. Seyrek ekimlerde ise tane daha iri,büyük ve kalın kabuklu olmaktadır.
Ekim derinliği toprak nemi ile ilgilidir. Ekimin püf noktası tohumu toprağın nemli kısmına bırakmaktır. Bu durum gerçekleştiğinde topraktan tohumların çıkışı aynı anda olmaktadır. Ekim derinliği iyi hazırlanmış, nemli ve tavlı topraklarda ekim derinliğinin ortalama olarak 5-7 cm arasında olması yeterlidir. Buna karşın toprak nem ve tavının yetersiz olduğu ve özellikle geç ekimlerde tohumun nemli toprak tabakasına düşebilmesi için ekim derinliğinin 7-9 cm arasında olması uygundur.